کوچینگ فرایندی است که در آن یک کوچ به افراد کمک می‌کند تا از توانمندی‌هایشان برای رسیدن به اهداف مطلوب خود استفاده کنند. این فرایند با شکوفایی استعدادهای درونی، یادگیری مهارتهای بیشتر و تغییر و تحول همراه است که در نهایت منجر به افزایش بهره‌وری و هموارتر شدن مسیر زندگی خصوصی و شغلی افراد می‌شود. به‌طور کلی فلسفه کوچینگ بر پیشرفت و توسعه فردی و توانایی مدیریت و رهبری چالش‌های مختلف زندگی استوار است. اگر بخواهیم در مورد انواع کوچینگ صحبت کنیم باید گفت این روش دسته‌بندی‌های متفاوتی دارد که در قالب شاخه‌ها و زیر‌شاخه‌های متعددی تعریف می‌شود و هر یک از آنها با توجه به نیاز افراد، سازمان‌ها و موقعیت‌های مختلف کاربردهای متفاوتی دارد. اگر به اطلاعات بیشتری در مورد انواع کوچینگ و کاربردهای آن علاقه‌مند هستید، خواندن این مقاله را از دست ندهید. به‌علاوه شما می‌توانید برای کسب اطلاعات بیشتر و راهنمایی‌های ارزشمندتر در این زمینه به سایت byakbari.com مراجعه نمایید.
قبل از معرفی انواع کوچینگ می‌توان گفت که به طور کلی یک کوچ فعالیت خود را در یک مجموعه یا سازمان به صورت داخلی (Internal Coaching) یا خارجی (External Coaching) انجام می‌دهد. در کوچینگ داخلی یک کوچ در سازمان یا مجموعه مشغول به کار است و فعالیت‌های خود را به صورت حضوری انجام می‌دهد. اما در کوچینگ خارجی با ترتیب دادن جلسات مشخص و از پیش تعیین‌شده، برنامه‌های خود را ارائه می‌کند. هر یک از انواع کوچینگ داخلی و خارجی مزایای خاص خودش را دارد و با توجه به شرایط و موقعیت مراجعه‌کننده پیش می‌رود.
کوچینگ با توجه به کاربردهای متفاوتی که دارد به سه شاخه اصلی کوچینگ زندگی یا لایف کوچینگ (life Coaching)، کوچینگ کسب‌و‌کار یا بیزینس کوچینگ (Business Coaching) و کوچینگ شخصی یا سلف کوچینگ (Self-Coaching) تقسیم می‌شود. در ادامه هر یک از انواع کوچینگ و زیر‌شاخه‌های آن را توضیح می‌دهیم.
پس از آنکه توماس لئونارد (Thomas Leonard) در سال ۱۹۹۵ «فدراسیون بین‌المللی کوچینگ» یا همان ICF را در آمریکا تاسیس کرد، مفهومی به نام کوچینگ زندگی یا لایف کوچینگ شکل گرفت. کوچینگ زندگی یکی از انواع کوچینگ است که با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد ارائه می‌شود. در این روش یک کوچ به دیگران کمک می‌کند تا با آگاهی از ضعف‌ها و قوت‌هایشان مشکلات خود را حل کنند. در‌واقع در این فرایند تلاش می‌شود تا افراد هدف‌های فردی خود را بهتر بشناسند و آنها را اولویت‌بندی کنند. سپس با شناخت درست از ویژگی‌ها و توانمندی‌های درونی خود و ایجاد تغییرات لازم، راهکارهای مناسب برای رسیدن به اهدافشان را پیدا کنند و به موفقیت و احساس رضایتمندی در زندگی برسند. زیر‌شاخه‌های لایف کوچینگ عبارتند از:
در این فرایند که بر پایه دانش روانشناسی و کوچینگ پیش می‌رود، افراد به خودباوری و خودآگاهی لازم می‌رسند تا جایی که توانایی عملی‌کردن خواسته‌ها و شجاعت ایجاد تغییر در زندگی خود را به‌دست بیاورند. در این روش فرد مهارت تصمیم‌گیری و استفاده از توانایی‌های درونی خود را یاد می‌گیرد تا با تکیه بر آنها زندگی خود را بسازد و به اهدافش برسد و رسیدن به نتیجه ممکن است مقداری طول بکشد.
در کوچینگ تحصیلی یک کوچ طوری یک دانش آموز یا دانشجو را هدایت می‌کند که در سایه خودشناسی، مسیر درست زندگی خود را پیدا کند و در این مسیر با یادگیری مدیریت زمان و عملی‌کردن برنامه‌های مفید و تکیه بر توانایی‌های خود دوره تحصیلی را با موفقیت به پایان برساند. در کوچ تحصیلی فرد مراجعه‌کننده به چنان بینشی خواهد‌رسید که مشکلات موجود و ریشه آنها را می‌شناسد و با توجه به توانمندی‌های خود راه‌حل مناسب را پیدا می‌کند. و در نهایت با توجه به اهدافش رشته‌ای را انتخاب می‌کند و در آن ادامه تحصیل می‌دهد که از هر نظر برای او بهتر و مناسبتر است.
در این فرایند کوچ به فرد کمک می‌کند تا با قویتر‌کردن ایمان و آگاهی معنوی، به درجات والاتری از رشد معنوی برسد. در کوچینگ رشد معنوی، فرد اهداف عمیق درونی و معنوی خود را می‌شناسد و راهکارهایی برای دستیابی به آنها پیدا می‌کند و به این ترتیب در مسیر تکامل قدم برمی‌دارد. یک کوچ در این مسیر نقش حامی و هدایتگر را برای شناخت موانع موجود و مقابله با آنها برای رسیدن به این آرامش درونی ایفا می‌کند.
در کوچینگ موفقیت که تاحدودی به کوچینگ توسعه فردی شباهت دارد، همانطور که از نامش پیدا است، فرد مراجعه‌کننده به‌دنبال موفقیت است. چرا که معتقد است به طور شایسته از توانایی‌ها و استعدادهایش استفاده نکرده و مستحق موفقیت‌های بیشتر و تجربه زندگی شاد‌تری است. در این فرایند یک کوچ به افراد کمک می‌کند تا اهدافی را فراتر از جنبه‌های مالی زندگی خود شناسایی کنند که دستیابی به آنها برایشان احساس شادی، رضایتمندی و موفقیت را به‌همراه دارد. سپس با تکیه بر توانمندی‌های خود راه رسیدن به آنها پیدا کنند و در آن مسیر پیش بروند.
هدف از کوچینگ سلامت این است که افراد مشکلات مربوط به سلامت جسمی و روانی خود را بشناسند و از توانایی‌های خود در جهت رفع این مشکلات کمک بگیرند تا در نهایت سلامت جسمی و روحی خود را به‌دست بیاورند. نکته کلیدی در این فرایند تکیه بر مهارتهای کوچینگ است. در این روش یک کوچ با آگاهی از دانش تغذیه و ورزش و به‌کار‌بستن شیوه‌های کوچینگ، فرد را در جهت کشف راهکارهای حل مسئله و مشکلات خود راهنمایی می‌کند.
کوچینگ کسب و‌کار یکی از مهمترین انواع کوچینگ است که به بررسی مسائل و مشکلات کاری و مالی برای دستیابی به اهداف سازمانی یا شغلی می‌پردازد. در این روش صاحبان مشاغل نقاط قوت و ضعف خود را در رسیدن به چشم‌اندازی که برای آینده در نظر دارند، کشف می‌کنند و با راهنمایی و هدایت کوچ و بهبود عملکرد و استفاده حداکثری از ظرفیت‌های موجود، به اهداف فردی و سازمانی خود می‌رسند. با توجه به اهمیت کوچینگ کسب‌و‌کار نسبت به دیگر انواع کوچینگ، شما می‌توانید برای بهبود شرایط کاری خود از تجربیات کارشناسان مجرب سایت byakbari.com که در حوزه‌های مختلف کسب و‌کار دستی بر آتش دارند، بهره‌مند شوید.
لازم به ذکر است که استفاده از این رویکرد در بیزنس‌های کوچک یا بزرگ باعث می‌شود تا صاحبان مشاغل به وضعیت مطلوب خود نزدیکتر شوند و سودآوری بیشتری داشته‌باشند. چراکه در این روش به بهترین و موثرترین شکل ممکن می‌توان مسائل کاری را حل و‌فصل کرد.
زیر‌شاخه‌های کوچینگ کسب‌و‌کار عبارتند از:
در کوچینگ سازمانی یک کوچ تنها با یک فرد سر‌و‌کار ندارد بلکه با کل مجموعه و سازمان در ارتباط است. به عبارت دیگر مجموعه یا سازمان به‌عنوان کوچ‌شونده تلقی می‌شود. در این فرایند هدف کوچ، شناسایی اهداف کلی سازمان و مشکلات پیشِ رو برای دستیابی به آنها و هدایت مجموعه برای کشف راه‌حل‌ها برای رسیدن به این اهداف است. به همین دلیل ممکن است در کوچینگ سازمانی یک کوچ به‌عنوان یکی از اعضای مجموعه کار کند و درکنار دیگر عوامل سازمان حضور مستمر داشته‌باشد یا خارج از سازمان، نقش هدایتگری خود را به‌انجام برساند. اما در هر صورت کلیه تصمیم‌گیری‌ها و سیاست‌گذاری‌های سازمان تحت تاثیر کوچینگ پیش می‌رود. کوچینگ سازمانی خود زیر‌شاخه‌های دیگری دارد از جمله کوچینگ رهبری، فروش و منابع انسانی.
این روش می‌تواند در قالب اهداف یک سازمان ارائه شود یا به‌صورت فردی برای صاحبان مشاغلی که خود به‌دنبال پیشرفت‌های شغلی و دستیابی به اهداف مطلوب و موفقیت بیشتر در کسب‌و‌کارشان هستند. اما وقتی قرار است کوچینگ توسعه فردی در یک سازمان اجرا شود، هدف کوچ افزایش بهره‌وری و عملکرد افرادی است که در آن مجموعه نقشی حساس و کلیدی دارند. به‌طور کلی این رویکرد به افراد کمک می‌کند تا با تکیه بر توانایی‌ها و مهارتهای بالقوه و بالفعل خود، از همه توانشان برای دستیابی به اهداف کوتاه مدت و بلند مدت حرفه‌ای و کاری، چه به‌صورت فردی و چه در یک مجموعه، استفاده کنند.
در کوچینگ شغلی یک کوچ با درنظر گرفتن علاقه‌مندی‌ها، تجربه‌کاری، اهداف و نیاز افراد، آنها را در زمینه پیدا‌کردن شغل مناسب و تجربه موقعیت‌های بهتر شغلی هدایت می‌کند. در این فرایند افراد درمی‌یابند که چه شغلی مناسب آنها است و می‌توانند در آن زمینه بهتر عمل کنند. در کوچینگ شغلی همه امور مربوط به شغل‌یابی از جمله نوشتن رزومه، ارائه درخواست و آمادگی برای مصاحبه‌های شغلی زیر‌نظر کوچ پیش می‌رود. همچنین این روش به افراد کمک می‌کند تا بتوانند توقعات و اهداف شغلی خود را به‌صورت روشن و شفاف بیان کنند، موانع موجود را بشناسند و با بهبود عملکرد و اقدامات مناسب در آن مسیر قدم بردارند و به حداکثر بازدهی و سودآوری در حرفه و کسب و‌کار خود برسند. در‌واقع هدف و فلسفه این کوچینگ، کسب رضایت شغلی است.
سلف کوچینگ یکی دیگر از انواع کوچینگ است که در آن فرد با خودشناسی و خودآگاهی مهارت‌هایی را یاد می‌گیرد که با کمک آنها می‌تواند درک درستی از موقعیت فعلی در زندگی شخصی خود داشته‌باشد، هدف‌هایش را بشناسد و موانع موجود برای رسیدن به آنها را ارزیابی کند. سپس بدون نیاز به دیگران و تنها با بهره‌مندی از توانایی‌ها و استعدادهایش و تغییر و تحولات مثبتی که در خود ایجاد می‌کند راهکارهای حل مسئله برای رسیدن به اهدافش را پیدا کند. به عبارتی کوچ زندگی خود باشد.
حالا که با انواع کوچینگ آشنا شدید شاید از خود بپرسید چرا باید چنین روش‌های مشاوره‌ای را انتخاب کنم و استفاده از این رویکرد چه مزایایی به همراه خواهد داشت؟ واقعیت این است که هیچکس از همه مهارت‌ها و توانمندی‌هایی که برای موفقیت در زندگی لازم دارد، آگاه نیست. هرچند استعدادهای بالقوه آن را در وجودش داشته‌باشد. یا گاهی اوقات حتی موانع پیشِ رو برای رسیدن به اهدافشان را نمی‌شناسند. به همین دلیل افرادی که می‌خواهند با شناخت موقعیت فعلی خود، چشم‌انداز روشن‌تری از آینده داشته‌باشند به کوچینگ نیاز خواهند‌داشت.
این افراد در طی فرایند کوچینگ با درک صحیح از فرصت‌ها و تهدیدها، کسب مهارت برای تصمیم‌گیری‌های سنجیده، شکوفایی استعدادهای درونی و اعتماد به‌نفس بیشتر می‌توانند در کوتاهترین زمان راهکارهای رسیدن به اهدافشان را پیدا کنند و به موفقیت برسند. به‌طور کلی می‌توان گفت برای همه افرادی که به‌دنبال ایجاد تغییر و تحول مثبت در هر یک از جنبه‌های زندگی خود هستند و پیشرفت و موفقیت بیشتر را می‌خواهند، استفاده از هر یک از انواع کوچینگ با توجه به نیازها و خاستگاهشان کاملا ضروری است.
همانطور که در این مقاله عنوان شد، هر یک از انواع کوچینگ کاربردی متفاوت و هدف مشخصی دارد. بنابراین شما می‌توانید با توجه به نیاز شخصی خود در زندگی خصوصی یا کاری یکی از انواع آن را انتخاب کنید. به‌طور کلی می‌توان گفت اگر خواهان پیشرفت در زمینه‌های کاری هستید یکی از انواع کوچینگ کسب‌و‌کار برای شما مناسب است و اگر در زندگی شخصی خود نیازمند راهنمایی و موفقیت بیشتر هستید، طبیعتا یکی از انواع کوچینگ زندگی یا سلف کوچینگ شما را به اهدافتان می‌رساند.
اگر به چنین مشاوره‌هایی نیاز دارید و هنوز نمی‌دانید کدامیک از انواع کوچینگ برای شما مناسب است، سایت byakbari.com در دسترس شما است. با مراجعه به این سایت می‌توانید علاوه بر کسب راهنمایی در مورد انتخاب کوچینگ مناسب خود، از مشاوره‌های ارزشمند کارشناسان این سایت بهره‌مند شوید و تغییرات بزرگی در زندگی کاری و شخصی خود ایجاد کنید.
