بازاریابی دیجیتال روشی بسیار جوان است ولی توی همین سن کم پیشرفت حیرت انگیزی داشته. اگر کسی می‌خواهد توی بازار دوام بیاورد و رقبایش را کنار بگذارد، حتما باید بخش عمده‌ای از بودجه‌ی تبلیغاتیش را روی بازاریابی دیجیتال سرمایه گذاری کند. این روش علاوه بر این که کارآمدتر است، از روش‌های سنتی مثل تبلیغ در رادیو و تلویزیون یا روزنامه، ارزان‌تر هم هست. برنامه‌ریزی و راه‌اندازی در این روش بازاریابی به مراتب ساده‌تر از روش‌های سنتی است و زودتر به نتیجه می‌رسد. غیر از این هم نمی‌شود توقع داشت، ناسلامتی در عصر دیجیتالیم خوب!
البته اولین قدم برای وارد شدن به این عرصه کمی پیچیده است و ممکن است گیج کننده باشد چون خیلی از افراد نمی‌دانند به چه چیزی نیاز دارند. بعضی از شرکت‌های تبلیغاتی و تولید محتوا هم از این ندانستن سوءاستفاده می‌کنند و برای گرفتن هزینه‌های کامل شما را به انواع و اقسام بازاریابی دیجیتال وارد می‌کنند. بگذارین بگم که این کار اصلا ضرورتی ندارد؛ گاهی اوقات یک پرداخت در ازای هر کلیک ساده کارتان را راه می‌اندازد یا شاید فقط نیاز باشد تعداد فالوورهای‌تان را بالا ببرید تا به نتیجه مطلوب برسید. پس قبل از هر اقدامی و استخدام هر شرکتی برای تولید محتوا یا بازاریابی دیجیتال، اول اهدافتان را بررسی کنید تا بفهمید نیازتان چیست و بعد بروید سراغ تولید محتوا.
من قصد دارم تا انواع بازاریابی دیجیتال را توضیح بدهم تا درک بهتری پیدا کنید نسبت به بازاریابی دیجیتال و جایی که می‌خواهید توی آن سرمایه گذاری کنید.
با این‌که بازاریابی دیجیتال بخش بزرگی از حوزه‌ی بازاریابی را به خودش اختصاص داده و روز به روز هم درحال گسترش است ولی نباید از روش‌های سنتی هم غافل شد. هنوز هم می‌توان از روش‌های چاپی بازار را نگه داشت و رقبا را پس زد؛ روش چاپی یا همان تبلیغ در مجله و روزنامه اگرچه رو به انقراض است ولی هنوز کارش تمام نشده، به خصوص توی کشور ما. پس هنوز جا دارد که بخشی از بودجه‌ی بازاریابی‌تان را، هرچند اندک، به این روش اختصاص بدهید.
بازاریابی دیجیتال انواع و اقسام مختلفی دارد و روز به روز هم درحال گسترش است؛ ولی فعلا یازده روش آن شناسایی شده است؛ که عبارتند از:
1-اس ای ام (بازاریابی موتور جستجو)
2-سئو (بهینه سازی موتور جستجوی گوگل)
3-پی.پی. سی (پرداخت به ازای هر کلیک)
4-اس ام ام (بازاریابی شبکه‌های اجتماعی)
5-بازاریابی محتوا
6-بازاریابی یارانامه‌ای (ایمیل)
7-بازاریابی آشناسازی/ تأثیرگذار (افیلیت/اینفلوئنسر)
8-بازاریابی وایرال
تبلیغات رادیویی
تبلیغات تلویزیونی
تبلیغات تلفن همراه
به جز سه مورد آخر که همگی به خوبی با آن آشنایی دارید، قصد داریم که بقیه‌ی موارد را کامل و ساده و با جزئیات توضیح بدهیم تا به خوبی متوجه شوید که برای سرمایه‌گذاری روی بازاریابی دیجیتال، به کدام مورد نیاز دارید. شاید شرکت‌های بزرگ از همه‌ی این روش‌ها استفاده کنند ولی برای کسب و کارهای کوچک چند مورد کافی است و البته نتیجه بخش. نکته‌ی مهم هم این است که کسب و کارتان را خوب بشناسید و از ببینید بازاریابی چه هدفی دارید. پر واضح است که کسب و کارهای متفاوت به روش‌های متفاوتی هم نیاز پیدا می‌کند پس برای همه‌ی کارها نمی‌شود یک نسخه‌ی واحد پیچید. خلاصه این‌که هول نشوید شما به همه‌ی روش‌های بالا نیاز ندارید مگر این که اهدافتان با تمام خدمات پیش رو هم‌خوانی داشته باشد.
اس. ای. ام یا همان بازاریابی از طریق موتور جستجو، سئو و پی‌پی‌سی را شامل می‌شود. جذب بازدیدکننده و بالا بردن ترافیک سایت از طریق موتور جستجو کار ساده‌ای نیست. پی‌پی‌سی و سئو به شما کمک می‌کنند تا با پرداخت یا بدون پرداخت هزینه بازدیدکننده‌های بیشتری را به سایتتان بکشانید. پی‌پی‌سی همان تبلیغات پولی است و سئو هم که به صورت طبیعی ترافیک سایتتان را بالا می‌برد. البته معنی‌اش این نیست که سئو رایگان است برای همین جزئیاتش را برای شما می‌گوییم.
--کلید واژه‌ها--
مهمترین اصل بهینه‌سازی موتور جستجو که چون طولانی است بهتر است همان سئو صدایش کنیم؛ کلید واژه است. یعنی چی؟ یعنی این که شما باید قبل از هر چیزی کلید واژه‌های مرتبط با کسب و کارتان را شناسایی کنید. این کلید واژه‌ها شامل کلماتی هستند که مشتریان و مخاطبان شما برای جستجو بیشتر از آن‌ها استفاده می‌کنند. ساده‌ترین راه برای پیدا کردن این کلید واژه‌ها استفاده از Google Keyword Planner است یا فارسی بخواهیم بگوییم، برنامه‌ریز کلید واژه‌ی گوگل.
اول از همه با بهینه‌سازی موتور جستجو شروع کنیم. سئو کاری می‌کند تا سایت شما در موتورهای جستجو، مثل گوگل و بینگ به بهترین نحو دیده شود. یعنی این که کمک می‌کند تا اگر کاربری توی موتورهای جستجو به دنبال کلمه‌ی مرتبط با کسب و کار شما گشت، سایت شما جزو اولین سایت‌های پیشنهادی باشد و در رتبه‌ی بالاتری نسبت به رقبا قرار بگیرد که خوب مسلما همین باعث می‌شود سایت شما بازدیدکنندگان بیشتری داشته باشد، چون خیلی از کاربرها به خودشان زحمت نمی‌دهند تا صفحات دیگر پیشنهاد شده را بگردند. بله به همین خاطر است که هرجا اسم بازاریابی دیجیتال می‌آید اولین گزینه سئو است، چون خیلی خیلی مهم است. البته توجه این را هم توجه داشته باشید که دست پیدا کردن به سئوی بالا یک شبه به دست نمی‌آید و زمان بر است.
تا این‌جا فهمیدیم که برای سئو کردن نیاز به شناسایی کلید واژه‌است، ولی این کلید واژه‌ها چطور باعث می‌شوند که به نتیجه مطلوب برسیم؟ جواب ساده و در عین حال پیچیده است؛ تحقیق و تجزیه و تحلیل! اول باید این کلمات کلیدی را رتبهبندی کرد. اگر دقت کرده باشید در صورت تایپ واژه‌ای در موتور جستجو پیشنهاداتی به شما ارائه می‌شود که نشان می‌دهد چه واژه‌ها و ترکیباتی بیشتر جستجو شده است. با جایگذاری هدفمند و مرتبط این کلمات در محتوای سایت و ایجاد پیوندهایی با کیفیت می‌توانید سایتتان را بیشتر در معرض پیشنهاد موتور جستجو قرار بدهید. موتورهای جستجو ربات‌هایی دارند که مطالب سایت شما را جمع‌آوری و دسته‌بندی می‌کنند. در صورت جستجوی یک کلمه این ربات‌ها به کمک کاربر می‌آیند و مطالب دسته‌بندی شده را بازیابی کرده و پیشنهاد می‌دهند. پس هرچقدر مطلب شما مفیدتر و مرتبط‌تر باشد در رتبه‌ی بالاتری قرار می‌گیرد. در حقیقت این رتبه‌بندی‌ها مشخص می‌کند که مطالب شما تا چه اندازه با عبارت جستجو شده مرتبط است. هدف اصلی از سئو این است که سایت شما جزو سه صفحه‌ی اول این رتبهبندی قرار بگیرد.
سئو یک استراتژی تدریجی است و برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب باید دیدگاهی بلند مدت داشته باشید. هرچقدر افق دید شما دورتر باشد نتیجه‌‌ای که از آن می‌گیرد بهتر است. پس توجه داشته باشید که سئو لقمه‌ی حاضر و آماده نیست.
پرداخت به ازای هر کلیک یک روش برای تبلیغات در موتورهای جستجویی مثل بینگ و گوگل است. راهی است برای این‌که به صدر صفحات پیشنهادی گوگول برسید، البته این روش همان‌طور که از اسمش پیداست، مجانی نیست. برای چی بهش می‌گویند پرداخت به ازای هر کلیک چون فقط هربار که روی تبلیغات شما کلیک شود، پول از حساب شما کم می‌شود. هزینه‌ی هر تبلیغ یا هزینه‌ی هر کلیک، سی‌پی‌سی، به کیفیت امتیاز سایت‌شما و میزان برتری کلید‌واژه‌های انتخابی‌تان بستگی دارد. این راهکار می‌تواند راه حلی کوتاه مدت باشد، خیلی از شرکت‌ها برای بالا رفتن درآمدشان، از این روش استفاده می‌کنند تا بتوانند محصولاتشان را عرضه کنند یا فروش فصلی‌شان را بالا ببرند. برای تبلیغات در گوگل حدود چهار موضع وجود دارد، برای همین بالا رفتن رتبه فقط از طریق کلید‌واژه‌های انتخابی می‌تواند چالش برانگیز باشد. کار سئو به «کسب» رتبه در موتور جستجو برمی‌گردد ولی این رتبهبندی در صفحه‌ی اول موتور جستجو فروشی است و از طریق پی‌پی‌سی به دست می‌آید.
در پی‌پی‌سی برای هر کلید واژه‌ی انتخاب شده یا اصطلاحات جستجو شده پیشنهاد قیمت داده می‌شود و از این طریق شما می‌توانید به یکی از مواضع درج آگهی در گوگل دست پیدا کنید. برای این کار از ابزاری مانند Google AdWords یا کلمات تبلیغاتی گوگل استفاده می‌کنند تا کلماتی را پیدا کنند که بیشترین بازخورد را برای سایت شما به همراه داشته باشد و در مقایسه با رقبا بهتر عمل کند و بعد سی‌پی‌سی یا همان هزینه پرداخت به ازای هر کلیک تعیین می‌شود. با این پیشنهاد قیمت شما در رتبه‌ی بالاتری نسبت به رقبا قرار می‌گیرید و اگر جستجویی مرتبط با سایت شما صورت بگیرد، گوگل صفحه‌ی شما را پیشنهاد می‌دهد و اگر کاربری روی لینک شما کلیک کند، شما باید هزینهای را پرداخت کنید.
پیشنهاد ما این است که هیچ وقت از جستجو دست نکشید و کلماتی را پیدا کنید که هزینه‌ی زیادی در برنداشته باشند ولی در عوض انتخابشان برای شما موفقیت آمیز باشند. هیچ وقت ازامتحان کردن استراتژی‌های جدید نترسید، این‌طوری همیشه یک قدم از دیگران جلوترید.
بسیاری از صاحبین مشاغل هم از پی‌پی‌سی کوتاه مدت استفاده می‌کنند و هم طولانی مدت. پس انتخاب هر روش به این بستگی دارد که به چه منظوری از پی‌پی‌سی استفاده می‌کنید.
فکر می‌کنم با این روش به خوبی آشنا باشید و معرفی آن نیاز به توضیح اضافه نداشته باشد. شبکه‌هایی مثل فیس‌بوک، توئیتر و اینستاگرام روز به روز در حال پیشرفت هستند و به پیروی از آن‌ها کسب و کارهای آنلاین هم رشدی روزافزون دارند. فقط کافی است به این منظور محتوایی مرتبط و جذاب تولید شود تا جذب مخاطب کنید و دراستخری از مشتری‌های بالقوه شیرجه بزنید. هر کسب و کاری که داشته باشید، رسانه‌ی اجتماعی مرتبطی برای شما وجود دارد. فیس بوک خیلی از کسب و کارها را پوشش می‌دهد ولی اگر کسب و کار شما بیشتر بی2بی یا همان بنگاه به بنگاه است، لینکدین بستر مناسب‌تری را برای شما فراهم می‌کند. پیشنهاد ما به مشاغلی که نیاز به دیده شدن دارند هم، فعالیت در اینستاگرام است. اگر در فضای مجازی یا همان شبکه‌های اجتماعی فعالیت ندارین، اصلا وقت را تلف نکنین! امابازاریابی درشبکه‌های اجتماعی چطوری است؟
این نوع از بازاریابی مثل تبلیغات هدفمند به دنبال ارتقای کسب و کار است و از طریق جذب مخاطب و دنبال‌کنندگان کار می‌کند. سایت‌هایی مثل فیس‌بوک راجع به علایق کاربران، موقعیت مکانی‌شان و سن‌شان و غیره، اطلاعاتی را جمع‌آوری می‌کنند. این اطلاعات در اختیار کاربران تجاری قرار می‌گیرد تا بتوانند در خبرخوان‌های گروهی، تبلیغات هدفمندی ارائه بدهند. کاربرانی که صفحه‌ی شما را لایک یا دنبال می‌کنند، به کمک این تبلیغات با صفحه‌ی شما همراه می‌شوند و هر روز در جریان تبلیغات مربوط به محصولات و خدمات شما قرار می‌گیرند.
بازاریابی شبکه‌های اجتماعی هم می‌تواند سرمایه‌گذاری بلند مدت باشد و هم کوتاه مدت. بی‌شک فعالیت در شبکه‌های اجتماعی بسیار مهم است اما لازم نیست که مرتب در این رسانه‌ها تبلیغات انجام بدهید، دلیلش هم ساده است چون خیلی هزینه بر است. ضمن این که در صورت موفقیت عملکردتان در این شبکه‌ها، خود دنبال‌کنندگان کار هم رسانی و تبلیغات را به صورت رایگان برای شما انجام می‌دهند.
این روش از بازاریابی با تمام روش‌هایی که تا این‌جا معرفی کردیم، کمی فرق دارد. فرقش هم در این است که برخلاف آن‌ها روش مستقیمی برای معرفی محصولات و خدمات شما نیست در عوض شما با ساخت محتواهای ارزشمند و در عین حال مرتبط ، جذب مخاطب می‌کنید. بسیاری از بزرگترین برندهای جهان در زمینه‌ی وبلاگ، تصاویر و ساخت فیلم فعالند و علاوه بر تولید مطالب مرتبط با کسب و کارشان، مطالب سرگرم‌کننده و آموزنده نیز تولید یا بازنشر می‌کنند. این کار باعث می‌شود که جای پای‌شما در بین رقبا محکم بشود و مشتریان‌تان شما را بیشتر دوست داشته باشند. با این کار مشتریان ترغیب می‌شوند از صفحه‌ی شما بازدید کرده، اعتماد کنند، در عین حال شما هم در خلال این مطالب تبلیغاتتان را انجام خواهید داد.
با تولید و انتشار بلاگ، ویدئو و تصاویر، شما برای خودتان مشتریان پر و پا قرصی دست و پا می‌کنید که برای دیدن مطالبی که خوشایندشان است یا برایشان مفید است، به سایت شما سر می‌‌زنند. شما با تولید و در اختیارگذاردن مطالب مفید و آموزنده در مورد کسب و کارتان، به مخاطب کمک می‌کنید که در مورد مایحتاج و علایقش آموزش ببیند و دست به انتخاب بزند، همین امکان انتخابی که به مخاطب می‌دهید باعث جلب اطمینانش می‌شود. برای این‌که بدانید مخاطب به چی نیاز دارد باید به خواسته‌ها و نیازهایش توجه کنید. اگر مطالبتان به اندازه‌ی کافی برای مخاطبین جالب و آموزنده باشد، آن‌ها مطالبتان را به اشتراک می‌گذارند در نتیجه ترافیک سایت شما بالا می‌رود و باعث رونق کسب و کارتان می‌شود.
بازاریابی محتوایی یک سرمایه‌گذاری بلند مدت است و برای به ثمر رسیدن مثل سئو نیاز به کار مداوم دارد.
بازاریابی از طریق یارانامه یا همان ایمیل ناگفته پیداست که از طریق ارسال ایمیل کار می‌کند. این روش از تمام روش‌های تبلیغاتی دیگر مستقیم‌تر است. یعنی شما از طریق منابعی مشخص آدرس‌های ایمیل به دست می‌آورید یا خریداری می‌کنید و محصولات و خدماتتان را معرفی می‌کنید. ولی نکته‌ی اصلی در این روش ترغیب مخاطب به باز کردن این ایمیل و خواندن آن است. شما باید ایمیلی بنویسید که توجه مخاطب را جلب کند تا آن را باز کند. برای این روش ابزارهایی وجود دارد و البته شرکت‌هایی هم هستند که به شما کمک می‌کنند تا دست آورد دلخواهتان را داشته باشید. ایمیل فرستادن مقوله‌ی حساسی است و اگر دقت نکنید تنها با فشار یک دکمه برای ابد ایمیل‌های ارسالی‌تان به بخش اسپم هدایت می‌شود در نتیجه هزینهای که بابتش می‌کنید مستقیم دور ریخته می‌شود. البته به طول کلی این روش بازاریابی در ایران کارایی چندانی ندارد.
اول از همه باید یک فهرست از آدرس‌های ایمیل مخاطبانتان دست و پا کنید. برخی از سایت‌ها از شما تقاضا می‌کنند که اگر دوست دارید در جریان اخبار و تازه‌های سایت قرار بگیرید، ایمیلتان را وارد کنید ولی یک روش دیگرش هم خرید این آدرس‌ها از منابع مشخص است. مطالبی که ارسال می‌کنید هم می‌تواند بازنشر مطالب قبلی باشد و هم می‌تواند اطلاع رسانی از محصول یا پست جدید باشد. برای ارسال گروهی می‌توانید از ابزار بازاریابی ایمیل استفاده کنید یا با شرکت‌هایی که در این زمینه فعالند تماس بگیرید و بعد از این که برای خودتان مارکی تجاری طراحی کردید، ایمیل مورد نظر را ارسال کنید. این کار می‌تواند بازدیدکنندگان جدیدی را به سایت شما بکشاند یا می‌توانید با در نظر گرفتن تخفیف‌هایی که از طریق ایمیل ارسال کردید، فروشتان را بالا ببرید. برای این‌که بفهمید ایمیل شما خوانده شده یا نه ابزارهایی تحلیلی وجود دارد که علاوه بر این‌ه به شما نشان می‌دهد که ایمیل باز شده است یا نه، تعداد کلیک روی لینک‌های ارسالی را هم به شما نشان می‌دهد.
استراتژی بازاریابی رایانامه‌ای معمولا روشی کوتاه مدت در نظر گرفته می‌شود اما می‌توانید به شکلی بلند مدت هم روی آن سرمایه‌گذاری کنید. اگر همراه با ایمیل‌های ارسالی‌تان کدهای تخفیف هم درنظر بگیرید، ارسال ایمیل می‌تواند راهکار کوتاه مدتی برای بالابردن فروشتان باشد. ولی اگر صرفا مطالب سایت را ایمیل می‌کنید، بازخورد آن را باید در بلند مدت برآورد کنید. فقط حواستان باشد که هر روز خدا ایمیل ندهید که به زباله دان اسپم دچار نشوید.
در این روش شما از افراد شناخته شده یا تأثیرگذار یا همان اینفلوئنسرهای شبکه‌های مجازی استفاده می‌کنید تا دیده شوید. فکر کنید که کسب و کار شما فروش لوازم نقاشی است، برای این‌که بتوانید محصولاتتان را به مخاطبان علاقمند آن نشان بدهید، چه کار می‌کنید؟ بله باید به دنبال یک نقاش شناخته شده یا پرمخاطب در ایستاگرام یا یوتویوب بروید. معمولا مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی به دنبال علائقشان می‌روند و همان را دنبال می‌کنند پس شما با کمک این فرد مشهور مستقیم به دل بازار هدف خودتان زدید و کسانی را پیدا کرده‌اید که احتمالا بدشان نمی‌آید تا با محصولات شما آشنا شوند و احیانا آن را بخرند. همکاری شما با این افراد هم می‌تواند به چند شاخه تقسیم شود، ارسال محصولاتتان برای فرد مورد نظر و به قول معروف آن‌باکسینگ و معرفی محصول یکی از این روش‌هاست، روش دیگر در نظر گرفتن کد تخفیف برای مخاطبان صفحه‌ی اینفلوئنسر مورد نظر است. می‌توانید برای مخاطبان جایزه در نظر بگیرید یا از آن‌ها بخواهید در چالش‌های صفحه‌ی شما شرکت کنند یا دوستانشان را منشن کنند. به این روش شما بیشتر در معرض دید قرار خواهید گرفت و سر و صدای بیشتری به راه خواهید انداخت.
اول از همه برای ورود به این چرخه‌ی سرمایه‌گذاری باید شخصی را پیدا کنید که طرفداران زیادی دارد. بیشتر افراد سرشناس برای معرفی محصولات و خدمات شما مبلغی را دریافت می‌کنند یا در قبال هر کدام از مخاطبینشان که خریدی انجام بدهند از شما پورسانت می‌گیرند. پس برای این‌که بتوانند پول بیشتری از کسب و کار شما دریافت کنند، مجبورند برای شما تولید محتوا کنند و پست و وبلاگ بسازند. پس توجه داشته باشید که شما باید سراغ اینفلوئنسرهایی بروید که با کسب وکار و خدمات شما در ارتباط باشد؛ درست مثل مثالی که زدیم. جناب نقاش از وسایلی که شما در اختیارش قرار دادید، برای خلق اثری هنری استفاده می‌کند، ویدئویی می‌سازد و احیانا کیفیت محصول را به نمایش می‌گذارد، یک ویدئوی تبلیغاتی تمام عیار برای مخاطبین هدف شما ساخته می‌شود به همین راحتی!
استراتژی بازاریابی آشناسازی یا تأثیرگذار برای این‌که فروش یا ترافیک سایت شما را بالا ببرد، می‌تواند سرمایه‌گذاری‌ای کوتاه مدت باشد. اینفلوئنسرها معمولا به طور مداوم چیزی را تبلیغ نمی‌کنند، شاید چیزی در حدود یک هفته یا حتی کمتر. دلیلش هم واضح است، تبلیغ بیش از اندازه‌ی یک چیز، مخاطبان را خسته می‌کند و باعث ریزش فالوورها می‌شود.
چیزی از ویدئوهای وایرال شده یا همان پربازدید آنلاین می‌دانید؟ باید بگویم که بعضی از شرکت‌ها به شکلی هوشمندانه از این ویدئوها برای بازاریابی استفاده می‌کنند. ایده‌ی بازاریابی وایرال برای این است که چیزی تولید کنید که ارزش اشتراک گذاری داشته باشد، چه برای تبلیغ و بالابردن سطح فروش و ترافیک چه برای سرگرمی. برای اینکارهم معمولاباید مطلبی خنده‌دار،به روزوموضوعی تولید شود.
