در حال حاضر ۱۷۰ میلیون نفر از سراسر دنیا از رسانه‌های اجتماعی و فضای دیجیتال استفاده می‌کنند از این رو شرکت‌ها و کسب و کارها، دیگر از ابزارهای قدیمی و پر دردسر استفاده نمی‌کنند. بازاریابی سنتی و آفلاین مدت‌های زیادی است که رونق چندانی ندارد و بازاریابی دیجیتال جای آن را گرفته است. اما چطور می‌توان از بازاریابی دیجیتال برای بهبود و رونق بیزینس کمک گرفت؟ در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با مفهوم دیجیتال مارکتینگ و انواع روش‌های آن آشنا شوید.
به هر گونه بازاریابی محصول و یا خدمت از طریق دستگاه‌های دیجیتال و اینترنت، بازاریابی دیجیتالی می‌گویند. شرکت‌ها از طریق تبلیغات در فضای اینترنت به روش‌های مختلفی اقدام به فعالیت می‌کنند. هزینه فعالیت و تبلیغات در این بستر بسیار مقرون به صرفه است. البته ممکن است این کار آسان به نظر برسد اما نیاز به یک استراتژی درست دارد تا تلاش‌ها به نتیجه برسد.
همزمان با شروع عصر دیجیتال و رونق اینترنت در دهه ۱۹۹۰ اصطلاح بازاریابی دیجیتال مطرح شد. در آن زمان خبری از موتور جستجوهای قوی و پیشرفته امروزی نبود و مردم از طریق پلتفرم Web 1.0 اقدام به جستجو می‌کردند.
تبلیغات و بازاریابی با اولین بنر کلیکی در سال ۱۹۹۳ کلید خورد. سال بعد جهشی عظیم در این صنعت رخ داد و شرکت یاهو تاسیس شد. این شرکت با موتور جستجوی خود توانست در سال اول یک میلیون بازدید کننده داشته باشد. بعد از موتور جستجو های فراوانی ساخته شدند که از مشهورترین آنها MSN، BING، ASK و غیره بودند که شرکت‌ها با استفاده از این فضاها توانستند به بازاریابی بپردازند.
بعد از اینکه فضای اینترنت و وب سایت‌های مختلف رشد و تکامل یافتند نوبت به رسانه‌های اجتماعی و رونق آنها رسید. MySpace اولین شبکه اجتماعی بود که مدتی روی کار آمد و بلافاصله بعد از آن فیسبوک جایگزین شد. محبوبیت و قدرت شبکه‌های اجتماعی به حدی رسید که کسب و کارها را متوجه خود کرد و راه‌های تازه‌ای برای تجارت و بازاریابی باز شد. در حال حاضر اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های جذابی مانند توییتر، اینستاگرام و... وجود دارد که موجب رونق کسب و کارها شده اند.
بعد از شبکه‌های اجتماعی نوبت به کوکی‌ها (Cookie) و داده‌های دست اول آن رسید. با استفاده از کوکی، عادت‌ها و الگوهای استفاده کاربران ثبت می‌شد و این اطلاعات طبقه بندی و آنالیز می‌گردید. اما کمی بعد با وجود آمدن قانون حریم خصوصی، بدون اجازه کاربر امکان دسترسی به داده‌های شخص ثالث وجود نداشت از این رو پلتفرم داده مشتری یا CDP در سال ۲۰۱۶ روی کار آمد. این پلتفرم از اتصالات API، جیسون و یا پیاده‌سازی SDK روی دستگاه‌های مختلف استفاده می‌کرد تا اطلاعات کاربران را جمع اوری کند. خوشبختانه CDPها با قوانین حفظ حریم خصوصی داده‌های نوظهور مانند GDPR و CCPA مطابقت دارد و اطلاعات دست اولی را در اختیار شرکت‌ها می‌گذارد که فاقد اطلاعات غلط و یا تکراری است. شرکت‌ها با استفاده از اطلاعات این نرم افزار، می‌توانند به طراحی استراتژی بازاریابی و برنامه‌ریزی برای آینده خود بپردازند.
بعد از نرم افزار CDP نوبت به پلتفرم داده و تجربه مشتری یا CDXP رسید. تمرکز اصلی این پلتفرم بر روی تجربیات مشتری است و می‌تواند اقدامات بعدی مشتریان را پیش بینی کند. در واقع CDXP تمامی فعالیت‌هایی که نرم افزار CDP انجام می‌دهد را به صورت بهینه و با مزایای بیشتری انجام می‌دهد. همچنین CDXP در زمان کوتاهی اطلاعات را آنالیز می‌کند و اتوماسیون بازاریابی را بهینه سازی می‌کند. همه این اقدامات از طریق هوش مصنوعی انجام می‌شود و معایب و درصد خطای آن بسیار کم است.
همانطور که گفتیم بازاریابی روش‌های مختلفی دارد که به دو دسته سنتی و آنلاین تقسیم می‌شود. ما در اینجا به قسمت مدرن آن یعنی بازاریابی دیجیتال می‌پردازیم.
همان طور که در بخش تاریخچه مطرح کردیم دسترسی به داده‌های دست اول و آنالیز آنها می‌تواند روشنگر مسیر بیزینس شما باشد. در دهه‌های گذشته استفاده از داده‌های مخاطبین به راحتی از طریق کوکی و یا پاپ آپ‌ها ممکن بود اما در حال حاضر قوانین سختگیرانه‌ای برای این داده‌ها به صورت جهانی وضع شده است. این قوانین به کاربران این امکان را می‌دهد تا فقط در صورت تمایل، داده‌های خود را در اختیار اپلیکیشن‌ها و مرورگرها قرار بدهند. از این رو استفاده از پلتفرم داده مشتری بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. پلتفرم داده مشتری CDP یک نرم افزار است که تمامی اطلاعات را از طریق اتصالات API، جیسون و یا پیاده‌سازی SDK جمع‌اوری و طبقه بندی کند. این نرم افزار شرکت‌ها را از شر داده‌های قدیمی و تکراری رها می‌کند. می‌توانید با استفاده از CDP در وقت صرفه جویی کنید و کارهای تکراری را به آن بسپارید. پلتفرم داده مشتری به صورت اتوماتیک تمامی کارهای مربوط به گردآوری و دسته بندی و تحلیل داده‌ها را انجام می‌دهد.
بهینه سازی موتور جستجو یا SEO مخفف عبارتSearch Engine Optimization است و مجموعه فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که موجب بالا رفتن رتبه وب سایت در موتور جستجوهای معروف می‌شود. سئو معمولا برای داده‌های متنی کاربرد دارد و باید طبق اصول خاصی اجرایی شود. بر خلاف سایر روش‌های بازاریابی که نیازمند فعالیت مستمر شما است، در این مدل، بعد از تولید محتوا و پایان فعالیت همچنان مطلب شما بارها و بارها دیده می‌شود و اگر بتواند درصد خوبی از کاربران را جذب خود کند در صدر لیست موتور جستجوها قرار می‌گیرد. همانطور که می‌دانید با قرار گرفتن در لیست ده سایت اول می‌توانید ورودی ارگانیک و رایگانی را دریافت کنید.
شبکه‌های اجتماعی مخاطبین بسیاری دارند و روز به روز به میزان آنها اضافه می‌شود. دیگر کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که برای ارتباطات بین فردی و یا خرید از این پلتفرم‌ها استفاده نکند. این نوع بازاریابی به SMM معروف است و برگرفته از اصطلاح Social Media Marketing می‌باشد. سه عامل مهم وب سایت، بودجه و آنالیز موجب افزایش کاربرد این مدل بازاریابی است. با توجه به اینکه شبکه‌های اجتماعی کاربران را به سمت وب سایت روانه می‌کنند پس باید وب سایتی طراحی کنید که در کمپین‌های تبلیغاتی دچار خرابی نشود و پاسخگوی حجم بالایی از کاربران باشد. بودجه‌ای که در بازاریابی شبکه اجتماعی صرف می‌شود باید حساب شده و با برنامه ریزی باشد. در مرحله انالیز هم نیاز به ابزارهایی است که بتواند آمار دقیقی از رفتار مخاطب ارائه دهد و آنها را طبقه بندی کند.
در بازاریابی ایمیلی ارتباط با مشتریان بلند مدت و دو سویه است. بازاریابی ایمیلی معمولا از سوی مشتری آغاز می‌شود و با تمایل او ادامه پیدا می‌کند. مخاطب با میل خود در سایت‌های مختلف خبرنامه و یا فرم ثبت نام را پر می کند و ایمیل را در اختیار شرکت قرار می‌دهد. این اطلاعات برای شرکت‌ها بسیار مهم هستند و بازاریابی ایمیلی مبتنی بر اطلاعات دست اول مخاطبین به صورت هدفمند صورت می‌گیرد. معمولا برای اثر بخشی بیشتر ایمیل مارکتینگ از شاخص‌های کلیدی عملکرد کمک بگیرید. این شاخص‌ها انواع مختلفی داردند که شامل ورودی‌ها، فرایند، خروجی‌ها، نتایج و پروژه هستند.
پوش‌نوتیفیکیشن در واقع پیام‌هایی هستند که مانند پیام کوتاه (SMS) روی دستگاه‌های مختلف مخاطب ظاهر می‌شود. تفاوت این پیام‌ها با پیامک این است که می‌توان آن را برای دستگاه‌ها و سیستم عامل‌های مختلف ارسال کرد. برای ارسال پوش نوتیفیکیشن نیازی نیست که حتما به اطلاعات تماس مشتریان دسترسی داشته باشید. معمولا کاربران با میل خود در سرویس پوش نوتیفیکیشن شما ثبت نام می‌کنند و پیام‌ها را دریافت می‌کنند. مثلا مشتری یک بار از وب سایت شما خرید می‌کند و قبل از آن باید در سایت ثبت نام کند. این اطلاعات که در زمان ثبت نام توسط مشتری وارد سامانه می‌شود پایه و اساس این پیام‌ها هستند. پوش نوتیفیکیشن‌ها در چهار فضای متفاوت ظاهر می‌شوند که شامل وب دسکتاپ، وب موبایل، اپلیکیشن‌های موبایل و گجت‌های پوشیدنی هوشمند مثل ساعت‌ها است. این پیام‌ها می‌توانند شامل تصویر، ایموجی و یا کال تو اکشن باشند و اگر نیاز به ارسال لحظه‌ای پیشنهادات روزانه و جذاب برای کاربرانی که عضو وب سایت شما هستند، دارید حتما از این سرویس استفاده کنید.
شرکت‌های بسیاری این سرویس را ارائه می‌دهند که از میان شرکت‌های ایرانی می‌توان به چابک، نجوا، پوشه و... اشاره کرد. این سرویس دهنده‌ها بسته‌های پیشنهادی برای هر مدل کسب و کاری دارند و رنج قیمتی آنها متفاوت است.
تبلیغات کلیکی همانطور که از اسمش پیداست به تعداد کلیک‌های کاربران روی لینک بستگی دارد و کسب و کارها باید به ازای هر کلیک مبلغی را پرداخت کنند. انواع تبلیغات کلیکی شامل تبلیغات در موتور جستجوها، تبلیغات همسان، تبلیغات ریتارگتینگ، تبلیغات بنری و غیره می‌باشد. این مدل تبلیغات مزایای بسیاری مانند هدفمند بودن، قابل سنجش بودن، سریع بودن و... دارند. البته ممکن است این مدل تبلیغات مانند سایر مدل‌ها منجر به فروش نشود بنابراین بهتر است از ابتدا بودجه خود را مدیریت کنید و فقط از این طریق اقدام به تبلیغات نکنید.
رپورتاژ آگهی یا رپورتاژ خبری در واقع متنی خبری و یا گزارشی است که در خلال آن تبلیغات صورت می‌گیرد. در این متن‌ها مسیری برای مخاطبین ترسیم می‌شود و آنها را به سمت کسب و کار شما سوق می‌دهد. این تبلیغات می‌تواند به معرفی محصول یا خدمت اختصاص یابد تا مخاطب ضمن دریافت اطلاعات مفید اقدام به خرید و یا ورود به سایت شما کند. رپورتاژ آگهی در ابعاد وسیع و به صورت آنلاین و آفلاین صورت می‌گیرد. این روش سئو خارجی سایت را بهبود می‌دهد و بک لینک ایجاد می‌کند. رپورتاژ آگهی هزینه‌های مناسبی دارد و موجب اعتماد سازی برای برند می‌شود. در تولید چنین متن‌هایی باید از کلمات کلیدی استفاده کنید و تیترهای جذاب انتخاب کنید. دقت کنید که متن کپی و یا باز نویسی شده ارزش چندانی ندارد و ممکن است برای سایت شما امتیاز منفی محسوب شود.
بازاریابی درونگرا یا Inbound Marketing نوعی از بازاریابی است که از جانب مخاطب شروع می‌شود. مثلا فرض کنید مخاطب در فضای مجازی و اینترنت به دنبال پاسخ سوال خود است و وارد سایت شما می‌شود. اینجاست که شما هیچ فعالیت مستقیمی برای جذب مخاطب انجام نداده‌اید و به همین فعالیت، بازاریابی درونگرا می‌گویند. این نوع بازاریابی برای شرکت‌های دانش بنیان و کسب و کارهای کوچک با درآمدهای بالا بسیار مناسب هستند. در بازاریابی درونگرا مشتری به جای قیف فروش وارد گردونه یا flywheel می‌شود. در این گردونه مشتریان ابتدا جذب برند شما می‌شوند و بعد درگیر محصولات و خدمات شما می‌شوند و در نهایت دیگران را ترغیب به خرید از شما می‌کنند. در واقع خود مشتریان سفیران برند شما می‌شوند و با خود مشتریانی را به همراه می‌آورند.
افیلیت مارکتینگ (Affiliate Marketing) یا همکاری در فروش همان بازاریابی پورسانتی است که در گذشته به صورت آفلاین رواج داشت اما شکل امروزی آن، انلاین صورت می‌گیرد. در این نوع تبلیغات افراد برای فروش و یا ایجاد سر نخ فروش هزینه‌ای را به عنوان پورسانت دریافت می‌کنند. در حال حاضر شرکت‌ها از بسترهایی مانند اینستاگرام استفاده می‌کنند و لینک خرید را در صفحات خود می‌گذارند و به ازای آن درصدی دریافت می‌کنند.
در این مطلب از مفهوم دیجیتال مارکتینگ و تاریخچه آن سخن به میان آوردیم. همچنین انواع ابزارهای دیجیتال مارکتینگ را بر شمردیم. اگر نیاز دارید تا در کسب و کار خود از این ابزارها استفاده کنید بهتر است ابتدا با متخصصین ما در این زمینه مشورت کنید تا با نقشه درست پیش بروید و به مطلوب خود برسید.
